شاخەکان کە زۆرجار وەک بەشێکی جێگیر و نەجوڵاو سەیر دەکرێن لە سروشتدا، بەڵام ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە پاراستنی هاوسەنگی ئیکۆلۆژی و بەردەوامبوونی ژیان. نەتەوە یەکگرتووەکان بە داننان بە گرنگییەکەی، ١١ی کانوونی دووەمیان وەک ڕۆژی جیهانی شاخ دەستنیشان کردووە ، کە ڕۆژێکە بۆ هۆشیارکردنەوە و پێشخستنی پراکتیزە بەردەوامەکان. لەگەڵ قووڵبوونەوەی مێژوو و بابەت و گرنگی ئەم رۆژەدا، ئەوە ڕوون دەبێتەوە کە شاخەکان تەنها پێکهاتەی جیۆلۆجی نین بەڵکو ئیکۆسیستەمی گرنگن کە پشتگیری لە 15%ی دانیشتوانی جیهان دەکەن.
مێژووی ڕۆژی جیهانی شاخ
ڕەگ و ڕیشەی ڕۆژی جیهانی شاخ دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1992 کاتێک ئەنجومەنی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ژینگە و گەشەپێدان کارنامەی “گەشەپێدانی بەردەوامی شاخ”ی پەسەند کرد. لەو کاتەوە ڕۆژەکە پەرەی سەندووە و ساڵانە سەرنجێکی زۆری دەخرێتە سەر.
پابەندبوونی گروپی بێستون بە خزمەتکردنی شاخەکانی کوردستان
گروپی کۆمپانیاکانی بێستون کە وەک هەمیشە پابەندە بە بەڕێوەبردنی ژینگەوە، گرنگییەکی زۆری بۆ ژینگە و شاخەکان بە تایبەت شاخەکانی کوردستان هەیە. گروپی کۆمپانیاکانی بێستون بە درککردن بە گرنگی مێژوویی شاخەکان وەک زێدی نەریتی کورد بەتایبەتی لە کاتە سەختەکاندا، دەستپێشخەرییەکانیان بۆ پاککردنەوە و پاراستنی ژینگەی شاخەکانی کوردستانیان گرتووەتە ئەستۆ. گروپی کۆمپانیاکانی بێستون بەشداری دەکات لە دەیەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ نۆژەنکردنەوەی ئیکۆسیستەم و پاککردنەوەی ژینگە و شاخەکانی کوردستان، کە گرنگی بە تەوەری “نۆژەنکردنەوەی ئیکۆسیستەمی شاخەکان” دەدات بۆ ڕۆژی نێودەوڵەتی شاخەکان بۆ ساڵی 2023.
گرنگی ڕۆژی جیهانی شاخ
شاخەکان تەنها دیمەنێکی سەرسوڕهێنەر نین، بەڵکو نزیکەی نیوەی شوێنە گەرمەکانی جۆراوجۆری زیندەوەران لەخۆدەگرن لە جیهاندا. بەڵام ڕووبەڕووی هەڕەشەی چالاکییەکانی مرۆڤ و گۆڕانی کەشوهەوا و گەشەسەندنی بێ شومار دەبنەوە. ڕۆژی جیهانی شاخ وەک سەکۆیەکە بۆ هۆشیارکردنەوەی خەڵک سەبارەت بەم تەحەددایانە و کۆکردنەوەی هەوڵە جیهانییەکان بۆ پاراستنی ژینگە. بە بەشداری چالاکانەی زیاتر لە 78 وڵات و 130 ڕێکخراوی گەورە، ئەم ڕۆژە هەستکردن بە بەرپرسیارێتی بەکۆمەڵ بەرامبەر بە پاراستنی ئەم ئیکۆسیستەمە بەهێزتر دەکات.
بەشدایکردن لەم ڕۆژەدا
بەشداریکردن لە ڕۆژی جیهانی شاخدا تەنها بۆ دانیشتوانی ناوچە شاخاوییەکان سنوردار نییە. کردارە سادەکان، وەک پشتگیریکردن لە بەرهەمە شاخاوییەکان، هاوبەشیکردن لەگەڵ ڕێکخراوەکانی پاراستن، یان بەشداریکردن لە هەڵمەتەکانی سۆشیال میدیا ، دەتوانن بەشداری بکەن لە هۆکارەکەدا. گروپی کۆمپانیاکانی بێستون هانی تاکەکان دەدات کە چالاکانە بەشداری چالاکییەکانی پاککردنەوە بکەن، نەمام بچێنن و پشتگیری لە ڕێکخراوە خێرخوازیەکان بکەن کە تایبەتن بە کۆمەڵگە شاخاوییەکان. بە پەروەردەکردنی هەستکردن بە بەرپرسیارێتی و پێزانین بۆ شاخەکان و ژینگە، دەتوانین بەکۆمەڵ دڵنیابین لە بەردەوامیی شاخەکان.
پوختە
ڕۆژی جیهانی شاخ لە تەنها ناسینی تایبەتمەندییە جوگرافییەکان تێدەپەڕێت؛گروپی کۆمپانیاکانی بێستون ئەم پابەندبوونە بەرجەستە دەکات لەڕێگەی دەستپێشخەرییەکانییەوە بۆ پاککردنەوە و پاراستنی شاخەکانی کوردستان، هاوکات دان بە گرنگییە مێژوویی و کولتوورییەکانیاندا دەنێت، با لەبیرمان بێت کە هەوڵە بەکۆمەڵەکانمان زۆر گرنگن بۆ دڵنیابوون لە بەردەوامی خۆشگوزەرانی ئەم دیمەنە سەرسوڕهێنەرانە. شاخەکان تەنیا بوونێکی جوگرافی نین؛ ئەوان دیاری سروشتن بۆ مرۆڤایەتی، و شایەنی ئەوپەڕی گرنگیدان و پاراستنن.
